Category: Քիմիա 9

. Ո՞ր շարքում են ներկայացված միայն թթվային օքսիդներ.

ա) CO₂, SO₂, P₂O₅
բ) Na₂O, CaO, MgO
գ) CO, NO, N₂O
դ) Al₂O₃, ZnO, CO₂

---

2. Ո՞ր օքսիդն է ամֆոտեր.

ա) CaO
բ) CO₂
գ) Al₂O₃
դ) SO₃

---

3. Ո՞ր նյութի ջրային լուծույթն ունի հիմնային միջավայր.

ա) NaCl
բ) HNO₃
գ) KOH
դ) CO

---

4. Ո՞ր զույգ նյութերի փոխազդեցությունից կստացվի աղ և ջուր.

ա) CO₂ + H₂O
բ) H₂SO₄ + NaOH
գ) CaO + CO₂
դ) NaCl + H₂O

---

5. Ո՞ր աղի լուծույթն ունի թթվային միջավայր.

ա) NaCl
բ) Na₂CO₃
գ) NH₄Cl
դ) K₂SO₄

---

6. Ո՞ր շարքում են միայն հիմքեր.

ա) NaOH, KOH, Ca(OH)₂
բ) Na₂O, CaO, MgO
գ) NH₃, H₂O, NaOH
դ) HCl, H₂SO₄, HNO₃

---

7. Ո՞ր ռեակցիան է չեզոքացման.

ա) CaO + H₂O → Ca(OH)₂
բ) SO₃ + H₂O → H₂SO₄
գ) HCl + NaOH → NaCl + H₂O
դ) CaCO₃ → CaO + CO₂

---

8. Ո՞ր նյութն է ջրի հետ առաջացնում թթու.

ա) CaO
բ) Na₂O
գ) SO₃
դ) MgO

---

9. Ո՞ր աղն է առաջանում թթվային օքսիդի և հիմքի փոխազդեցությունից.

ա) CaO + CO₂
բ) SO₃ + NaOH
գ) HCl + NaOH
դ) Na₂O + H₂O

---

10. Ո՞ր նյութը չի փոխում լակմուսի գույնը.

ա) H₂SO₄
բ) NaOH
գ) NaCl
դ) KOH

11. Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ աղ՝

ա) թթու + հիմք
բ) օքսիդ + օքսիդ
գ) թթու + օքսիդ
Յուրաքանչյուրի համար գրե՛ք մեկ օրինակ։

12.Տրված են նյութերը՝

CaO, CO₂, Ca(OH)₂, CaCO₃
ա) կազմե՛ք փոխազդեցությունների շղթա

բ) նշե՛ք, թե որ փուլում ինչ դասի նյութ է ստացվում

13.
Տրված են նյութերը՝ SO₃, H₂SO₄, NaOH, Na₂SO₄։

1. Դասակարգե՛ք յուրաքանչյուր նյութը (օքսիդ, թթու, հիմք, աղ)։
   • Թթու-H2SO4
   • Աղ-Na₂SO₄
   • Հիմք-NaOH
   • Օքսիդ-SO₃
2. Գրե՛ք այն փոխազդեցությունների հավասարումները, որոնց արդյունքում այդ նյութերից կարելի է ստանալ Na₂SO₄։
3. Բացատրե՛ք, թե ինչու է ստացված աղի ջրային լուծույթը ունենում չեզոք միջավայր։

14. 4 գ MgO-ն լուծել են ազոտական թթվի լուծույթի մեջ: Որոշե՛ք ստացված աղի նյութաքանակը և զանգվածը:

M[Mg(NO₃)₂] = 148 գ/մոլ

m = 0.1 * 148 = 14.8 գ

n = 0.1 մոլ

m = 14.8 գ

• Ի՞նչ է աղը: Ինչպե՞ս է այն սովորաբար առաջանում:
• Աղերը դա այն էլեկտրոններն են, որոնց դիսոցման ժամանակ գոյանում են մետաղի կատիոններ և թթվային մնացորդի անիոններ
• Ո՞րն է ամենահայտնի աղը, որը մենք օգտագործում ենք ամեն օր: Ի՞նչն է դրա քիմիական բանաձևը, և ի՞նչ դեր ունի այն մարդու օրգանիզմում:
• Կերակրի աղը, NaCl
• 
  Վերահսկում է ջրի և էլեկտրոլիտների հավասարակշռությունը։
  Մասնակցում է նյարդային ազդակների փոխանցմանը։Բերանում է մկանների և հյուսվածքների բնական գործունեության համար անհրաժեշտ նատրիումի պաշարները։
• Ի՞նչ տարբերություն կա չեզոք, թթու և հիմնային աղերի միջև (օրինակներով): Ինչո՞վ է դա պայմանավորված:
• Ինչպե՞ս է կոչվում այն պրոցեսը, երբ աղը ջրում լուծվելիս փոխազդում է ջրի հետ և փոխում լուծույթի pH-ը:
• Այդ պրոցեսսը կոչվում է հիդրոլիզ:
• Ներկայացրե՛ք աղերի կիրառման երեք տարբեր ոլորտ (բացի սննդից), օրինակ՝ շինարարություն, գյուղատնտեսություն, կամ արդյունաբերություն:

Շինարարություն,Գյուղատնտեսություն,Արդյունաբերություն։

1. Գրիր հետևյալ հիդրօքսիդների բանաձևերը.

ա) նատրիումի հիդրօքսիդ

NaOH
բ) կալցիումի հիդրօքսիդ

CaOH
գ) երկաթ(III)-ի հիդրօքսիդ

Fe2(OH)3

2.Դասակարգիր՝ հիմք, թթու,աղ.

NaOH, HCl,KOH,Cu(OH)₂

Հիմք-NaOH, Cu(OH)₂, KOH

Թթու-HCl

Աղ չկա:

3. Նշիր՝ լուծելի, թե ոչ.

ա) NaOH-լուծելի
բ) Ba(OH)₂-լուծելի
գ) Fe(OH)₃-անլուծելի
դ) Al(OH)₃-անլուծելի

4. Գրիր ռեակցիաները.

ա) NaOH + HCl →NaCl+H2O
բ) Ca(OH)₂ + CO₂ →CO₂ →CaO3+H2O
գ) Fe(OH)₃ → Fe2O3+H2O (տաքացնելիս)
դ) Al(OH)₃ + HNO₃ →Al(NO3)3+3H2O

1.Ո՞ր նյութերն են կոչվում աղեր:

Աղերը դա այն նյութերն են, որոնք շատ առաջանում են հիմքերից և թթուներից:

Պատասխանիր՝ ո՞ր իոններից է կազմված և ինչպե՞ս է ստացվում։

Դրանք կազմված են մետաղական իոններից ու թթվային մնացորդից:

2. Ի՞նչ իոններից են կազմված հետևյալ աղերը դիսոցի՛ր։

ա) NaCl

Na+ Cl-
բ) CaCO₃

Ca+2 CO3-2
գ) CuSO₄

Cu+2 SO4-2
դ) KNO₃

K+ NO3 –

3. Գրի՛ր հետևյալ աղերի բանաձևերը ըստ անվանումների․

ա) Կալցիումի քլորիդ

CaCl2
բ) Նատրիումի սուլֆատ

Na2SO4

4 . Գրի՛ր, ինչ կստացվի, երբ  միմյանց հետ փոխազդեն․

ա) H₂SO₄ + KOH → K2SO4+H2O
բ) CuO + 2HCl → CuCl2+H2O
գ) Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO3+2NaCl

1. Ներկայացրե՛ք H2CO3, H₂SiO3, HNO3, H3PO4 և HCIO4, թթուների էլեկտրոլիտային դիսոցման հավասարումները և թթու առաջացնող տար րերի օքսիդացման աստիճանները:
   • Դիսոցում
   • 
     H₂CO₃ ⇄ H⁺ + HCO₃⁻
     HCO₃⁻ ⇄ H⁺ + CO₃²⁻
   • 
     H₂SiO₃ ⇄ H⁺ + HSiO₃⁻
     HSiO₃⁻ ⇄ H⁺ + SiO₃²⁻
   • 
     HNO₃ → H⁺ + NO₃⁻
   • 
     H₃PO₄ ⇄ H⁺ + H₂PO₄⁻
     H₂PO₄⁻ ⇄ H⁺ + HPO₄²⁻
     HPO₄²⁻ ⇄ H⁺ + PO₄³⁻
   • 
     HClO₄ → H⁺ + ClO₄⁻
   • ՕԱ
   • 4, 4, 5, 5, 7

2. Որոն՞ք են H3PO4, H3BO3, HClO , HMnO4 թթուներին համապատասխանող օքսիդների բանաձևերը:

P₂O₅, B₂O₃, Cl₂O, Mn₂O₇

3. Արտածե՛ք այն թթուների բանաձևերը, որոնց բաղադրությունը (ըստ զանգվածի) ներկայացված է ստորև.

ա)Н` 1,59%

N 22,22%,

Ο` 76,19%

1.59/1=1.59, 22,22/14=1.587, 76,19/16=4.76

բ) H` 3,06%,

P` 31,63%,

Ο` 65,31%

3.06/1=3.06, 31,63/31=1.02, 65,31/16=4.08

4. Ավտոմեքենայի կուտակիչում որպես թթու օգտագործվում է`

1. աղաթթու

3. ազոտական թթու

2. քացախաթթու

4. ծծմբական թթու

5. 4 գ MgO-ն լուծել են ազոտական թթվի լուծույթի մեջ: Որոշե՛ք ստացված աղի նյութաքանակը և զանգվածը:

1. MgO + 2HNO₃ → Mg(NO₃)₂ + H₂O
2. 
   M(MgO) = 24 + 16 = 40 գ/մոլ
   n(MgO) = 4 գ / 40 գ/մոլ = 0,1 մոլ
3. 
   n(Mg(NO₃)₂) = n(MgO) = 0,1 մոլ
4. 
   M(Mg(NO₃)₂) = 24 + 2×(14 + 48) = 148 գ/մոլ
   m(Mg(NO₃)₂) = 0,1 մոլ × 148 գ/մոլ = 14,8 գ

• Գրիր աղաթթվի քիմիական բանաձևը։
• HCl
• Նշիր՝ որ տարրերն են կազմում ծծմբական թթուն (H₂SO₄)։
• 2 ջրածին, ծծումբ և 4 թթվածին:
• Թթուների բաղադրության մեջ պարտադիր ի՞նչ տարր կա։
• Ջրածին(H)
• Ինչ իոն է տալիս թթուն ջրում լուծվելիս
• Ջջրածնի իոն՝ H⁺ 
• Նշիր՝ ուժեղ թե թույլ թթու է․
  ա) HCl ուժեղ
  բ) H₂CO₃ թույլ
• Ընտրիր՝ որ նյութն է թթու.
  ա) NaOH
  բ) H₂SO₄
  գ) CaO
• Նշիր՝ որ նյութերն են ստացվում թթվի և հիմքի փոխազդեցության արդյունքում։
• Աղ և ջուր
• Գրի՛ր ազոտական թթվի բանաձևը և ասա դա միատոմյա՞, թե բազմատոմյա թթու է։
• HNO3, միատոմյա
• Գրի՛ր թթվի անվանումները.
  ա) H₂SO₄ →ծծմբաթթու
  բ) HNO₃ →ազոտական թթու
  գ) H₂CO₃ →ածխաթթու
• Նշիր, թե որ թթուներն են ուժեղ, իսկ որոնք՝ թույլ․
  HCl, H₂SO₄, H₂CO₃, H₂S
• Ուժեղ-HCl, H2SO4
• Թույլ-H2CO3, H2S
• Գրիր թթվի և հիմքի փոխազդեցության հավասարումը․
  
  NaOH + HCl → NaCL + H2O
• Գրիր մետաղի և թթվի փոխազդեցության հավասարումը․
  
  Zn + H₂SO₄ → ZnSO4+H2
• Գրիր մետաղական օքսիդի և թթվի փոխազդեցությունը․
  
  CuO + H₂SO₄ → CuSO4+H2O
• Հաշվիր՝ քանի գրամ աղաթթու է անհրաժեշտ 5 գ կալցիումի օքսիդը չեզոքացնելու համար։   CaO+2HCl→CaCl2 +H2 O

1. Քրոմ մետաղն առաջացնում է երեք օքսիդ, որոնցում ցուցաբերում է 2, 3 և 6 վալենտականություններ: Ներկայացրեք այդ օքսիդների բանաձևերը:

CrO, Cr₂O₃, CrO₃

2. Ազոտական թթվի հետ փոխազդում են հետևյալ շարքերից մեկի նշված օքսիդները

1. FeO, CO₂

3. KO, PO

2. ZnO, SO

4. MgO, CuO

3. Կազմե՛ք (+6), P(+5), C(+4) տարրերի (փակագծերում նշված են օքսիդացման աստիճանները) օքսիդների և դրանց համապատասխանող  թթուների բանաձևերը:

H2SO4,H3PO4, H2CO3

4. Հաշվեք տարրերի զանգվածային բաժինները հետևյալ օքսիդներում MgO, AL2O3, SO3:

Mr(MgO)=24+16=40

w(Mg)=24/40*100=60

w(O)=16/20*100=80

Mr(AL2O3)=54+48=102

w(Al)=54/102*100=52,94

w(O)=48/102*100=47,05

Mr(SO3)=32+48=80

w(S)=32/80*100=40

w(O)=48/80*100=60

5. Որոշ զանգվածով ծծմբի(VI) օքսիդը լուծել են 92 գ ջրում, որի հետևանքով ստացվել է ծծմբական թթվի 100 գ լուծույթ: Որոշեք թթվի զանգվածային բաժինը (%) ստացված լուծույթում։

H2SO4

m(SO3)=100-92=8գ

M=32+48=80

M(H2SO4)=2 + 32 + 64 = 98 գ/մոլ

n(SO3)=8/80=0,1մոլ

m(H2SO4)=0.1*98=9.8գ

w(H2SO4)=9.8/100*100=9.8%

6. 8 գ երկաթի(III) օքսիդը «լուծելու» համար այն մշակել են աղաթթ վի 10 %-անոց լուծույթով։ Գտե՛ք ծախսված լուծույթի զանգվածը:

1. Ի՞նչ են օքսիդները։
   ա) Միացություններ, որոնք պարունակում են թթվածին
   բ) Միացություններ, որոնք պարունակում են ջրածին
   գ) Միացություններ, որոնք պարունակում են ազոտ
2. Ո՞ր բաղադրությունը օքսիդ է։
   ա) H₂O
   բ) NaCl
   գ) HCl
3. Ո՞ր տարրն է միշտ մտնում օքսիդների բաղադրության մեջ։
   ա) Ջրածին
   բ) Թթվածին
   գ) Ածխածին
4. Ո՞րն է մետաղական օքսիդ։
   ա) CuO
   բ) SO₂
   գ) CO₂
5. Ո՞րն է ոչ մետաղական օքսիդ։
   ա) Fe₂O₃
   բ) CaO
   գ) SO₃

---

• 6 Բեր երեք օքսիդի օրինակ։
• H2O, SO3, Ca2O
• 7 Ինչ տարբերություն կա մետաղական և ոչ մետաղական օքսիդների միջև։
• 
  Մետաղական և ոչ մետաղական օքսիդների տարբերությունը նրանում է, թե որ տարրն է միանում թթվածնին:
• Ինչ նյութեր են առաջանում, երբ մետաղը միանում է թթվածնին։
• Առաչանում են մետաղական օքսիդներ:
• Ինչպես կարելի է ստանալ օքսիդ։
• 
  Մետաղի կամ ոչ մետաղի այրման միջոցով։
• Ինչ է լինում, երբ օքսիդը միանում է ջրին:
• 
  Եթե միանում է մետաղական օքսիդին ստացվում է տարրական հիմք իսկ Եթե ոչ մետաղական օքսիդ է, ապա կստացվի թթու։