Ներկայացնել ֆոտոսինթեզի ողջ գործընթացը
Ֆոտոսինթեզը բույսերի, ջրիմուռների և որոշ բակտերիաների կենսական գործընթաց է, որի ընթացքում արևի լույսի էներգիան օգտագործվում է անօրգանական նյութերից օրգանական նյութեր ստանալու համար։ Ֆոտոսինթեզը տեղի է ունենում բույսերի կանաչ բջիջների քլորոպլաստներում՝ քլորոֆիլ գունանյութի մասնակցությամբ։ Գործընթացը սկսվում է այն ժամանակ, երբ քլորոֆիլը կլանում է արևի լույսը և այդ էներգիան փոխակերպում քիմիական էներգիայի։ Լույսի փուլում ջուրը քայքայվում է, առաջանում է թթվածին, որը դուրս է գալիս մթնոլորտ, և կուտակվում է էներգիա կրող միացությունների ձևով։ Մութ փուլում այդ կուտակված էներգիայի օգնությամբ ածխաթթու գազից սինթեզվում է գլյուկոզա՝ բույսի հիմնական սննդանյութը։ Արդյունքում ֆոտոսինթեզի ընթացքում բույսերը ստանում են սնունդ, իսկ մթնոլորտը հարստանում է թթվածնով, ինչը կենսական նշանակություն ունի երկրի վրա կյանքի պահպանման համար։
Որ բույսերի մոտ է տեղի ունենում ֆոտոսինթեզը
Ֆոտոսինթեզը տեղի է ունենում բոլոր կանաչ բույսերի մոտ, այդ թվում ծառերում, թփերում, խոտաբույսերում և ջրիմուռներում, ինչպես նաև որոշ մանրէների մոտ։ Այս գործընթացը հնարավոր է դառնում այն բջիջներում, որոնք պարունակում են կանաչ գունանյութ՝ քլորոֆիլ, որը կլանում է արևի լույսի էներգիան և օգտագործում է այն ածխաթթու գազը և ջուրը օրգանական նյութեր՝ օրինակ գլյուկոզա, ստեղծելու համար։ Այսպիսով, ֆոտոսինթեզն ապահովում է ոչ միայն բույսերի սնունդը, այլև ամբողջ մթնոլորտի թթվածնի արտադրությունը։
Ներկայացնել միտոզի փուլերը և ինչ կարևոր գործընթաց է կատարում
Միտոզը բջջի բաժանման գործընթաց է, որի ընթացքում մոր բջջից առաջանում են երկու նույնանման դուստր բջիջներ՝ բոլոր քրոմոսոմներով։ Սա կարևոր է բջիջների բազմացման, աճի և վնասվածքների վերականգնման համար։
Միտոզի փուլերը
Պրոֆազ – քրոմոսոմները խտանում և տեսանելի են դառնում, կազմավորվում է թվարկիչ–միկրոտուբուլային համակարգը (միտոտիկ սպինդլը), կորիզային թաղանթը փլուզվում է։ Մետաֆազ – քրոմոսոմները դասավորված են բջջի կենտրոնում՝ մետաֆազային հարթակի վրա, սպինդլի միկրոտուբուլները կապված են քրոմոսոմների սենտրոմերների հետ։ Անաֆազ – քրոմատիդները բաժանվում են և շարժվում դեպի բջջի հակառակ վերջեր՝ ապահովելով դուստր բջիջների նույնական քրոմոսոմային կազմը։ Տելոֆազ – նոր կորիզային թաղանթներ են ձևավորվում, քրոմոսոմները քայքայվում են և կրկին դառնում տոնուսային։
Միտոզի ավարտին տեղի է ունենում ցիտոկինեզ՝ բջջի կ ցիտոպլազմայի բաժանումը, և այդպիսով առաջանում են երկու նույնական դուստր բջիջներ։
Ներկայացնել մեյոզի փուլերը
Մեյոզը բաժանվում է մեյոզ I և մեյոզ II փուլերի։
Մեյոզ I – բաժանում կիսով չափ քրոմոսոմների համար
Պրոֆազ I – քրոմոսոմները խտանում են, հոմոլոգյան քրոմոսոմները զուգավորվում են և տեղի է ունենում կրոսսինգովերը (գենետիկ նյութի փոխանակում)։ Մետաֆազ I – հոմոլոգյան քրոմոսոմների զույգերը դասավորված են բջջի կենտրոնում։ Անաֆազ I – հոմոլոգյան քրոմոսոմների զույգերը բաժանվում են բջջի հակառակ վերջերում։ Տելոֆազ I – կորիզային թաղանթներ ձևավորվում են, բջջը բաժանվում է երկու դուստր բջիջների, որոնցում կիսով չափ քրոմոսոմներ կան։
Մեյոզ II – նորմալ միտոզի նման բաժանում
Պրոֆազ II – նոր քրոմոսոմները պատրաստվում են բաժանման, սպինդլը ձևավորվում է։ Մետաֆազ II – քրոմոսոմները դասավորված են կենտրոնում։ Անաֆազ II – քրոմատիդները բաժանվում են և շարժվում դեպի բջջի հակառակ ծայրերը։ Տելոֆազ II – նոր կորիզային թաղանթներ ձևավորվում են, և տեղի է ունենում ցիտոկինեզ, արդյունքում ստացվում են չորս դուստր բջիջ, որոնցում կիսով չափ քրոմոսոմային գումար կա։
Օրգանիզմների անհատական զարգացում(ոնտոգենես)
Օնտոգենեզը կամ օրգանիզմների անհատական զարգացումը բջջից մինչև հասուն անհատ ու իր վերարտադրողական կարողությունների զարգացման գործընթացն է։ Այն սկսվում է դեպքերով, ինչպիսիք են ձվի բեղմնավորումը կամ սպերմատոզոիդի և ձվաբջջի միացումը, և ավարտվում է օրգանիզմի հասունությամբ ու կարողությամբ բազմանալ։
Օնտոգենեզը անցնում է մի քանի փուլերով՝
Զիգոտ փուլ – բեղմնավորված ձվաբջիջը, որտեղ սկսվում է բջջային բաժանումների շարքը։ Էմբրիոնալ փուլ – առաջանում է բազմաբջջային էմբրիոն, տեղի են ունենում բջջային բաշխումներ, հյուսվածքների և օրգանների հիմքերի ձևավորում։ Նորածնի կամ լարևոր փուլ – օրգանները զարգացած են, բայց դեռ աճի և զարգացման փուլում է։ Աճ և հասունացում – օրգանիզմը մեծանում է, հյուսվածքները և համակարգերը զարգանում են։ Հասունություն և վերարտադրողական շրջան – օրգանիզմը հասնում է չափահասության և կարող է վերարտադրվել։ Ծերացում և մահ – օրգանիզմի ֆիզիոլոգիական գործառույթները աստիճանաբար նվազում են և ավարտվում է կյանքի ցիկլը։
Օնտոգենեզը կարևոր է, քանի որ այն ցույց է տալիս՝ ինչպես զարգանում և ձևավորվում է անհատական օրգանիզմը ծնունդից մինչև հասունություն, ապահովելով տեսակների շարունակությունը։
Դալլաքյան Մարիամ👼 