Author: mariamdalaqyan

Ի՞նչ է միտոզը և ինչպիսի նշանակություն ունի օրգանիզմների համար։

Միտոզը բջիջի բաժանումն է, որի արդյունքում առաջանում են երկու դուստր բջիջներ։ Ստացված բջիջներից յուրաքանչյուրը պարունակում է հավասար քանակի և նույն տիպի քրոմոսոմներ ինչպես մայրական բջիջում։ Կենդանի բջիջի բաժանման ակտիվ ֆազան տևում է մեկ ժամ։

Նկարագրիր միտոզի փուլերը՝ նշելով յուրաքանչյուր փուլի հիմնական գործընթացները։

Միտոզի չորս փուլերը

1. Պրոֆազ

Պրոֆազի ժամանակ քրոմոսոմները սկսում են պարուրվել, կարճանալ և հաստանալ, ընդունում են բարակ թելի տեսք, և պրոֆազի վերջում բոլոր քրոմոսոմները լավ տեսանելի են դառնում լուսային մանրադիտակի տակ։ Այդպիսի փաթեթավորման հետևանքով ԴՆԹ-ից տեղեկատվության արտագրումը դադարում է։ Քրոմոսոմների պարուրումը պարտադիր է դուստր բջիջների միջև ժառանգական ինֆորմացիայի հաջող բաժանում իրականացնելու համար։

Պրոֆազի ժամանակ ցենտրոիլները (իսկ դրանք յուրաքանչյուր բջջում երկուսն են ) իրարից հեռանում են դեպի բջջի հակադիր բևեռները, և դրանց միջև գոյանում է բաժանման իլիկ։ Պրոֆազի վեջում կորիզաթաղանթը լուծվում է, իսկ քրոմոսոմներն ազատ դասավորվում են ցիտոպլազմայի մեջ, կորիզակները վերանում են։

3. Մետաֆազ

Մետաֆազում քրոմոսոմների պարուրումը և հաստացումը ավելի է արտահայտվում. նրանք տեղաշարժվում են բջջի հասարակածային շրջան՝ առաջացնելով հասարակածային թիթեղիկ։ Քրոմոսոմներն առաջացնում են մետաֆազային թիթեղ, և յուրաքանչյուր քրոմոսոմին կենտրոնական մասում (ցենտրոմներ) կպչում է իլիկի թելիկներից մեկը։ Յուրաքանչյուր քրոմոսոմում տեղի է ունենում բաժանում ՝ քրոմատիդների միմյանցից առանձնացում։ Երբ բոլոր քրոմոսոմները կպած են լինում բաժանման իլիկի թելիկներին, յուրաքանչյուր քրոմոսոմի քրոմատիդները սկսում են միմյանցից հեռանալ դեպի բջջի բևեռները, մեկ բևեռին մոտենում է մի քրոմատիդ, հակադիր բևեռին՝ մյուսը։

4. Անաֆազ

Անաֆազում քրոմատիդները (դուստր քրոմոսոմները) տարամիտվում են դեպի բջջի բևեռները։ Քրոմոսոմների շարժումն իրականանում է բաժանման իլիկների շնորհիվ, որոնք կծկվում են և դուստր քրոմոսոմներին փգում բջջի հասարակածից դեպի բևեռները։ Քրոմոսոմների շարժման ընթացքեւմ օգտագործվում է ԱԵՖ-ի էներգիան։

5. Թելոֆազ

Միտոզի վերջի փուլը թելոֆազն է։ Թելոֆազում բջջի բևեռներին մոտեցած քրոմոսոմներն սկսում են ապապարուրվել, դրանք երկար թելիկների տեսք են ընդունում և միահյուսվում իրար, որը բնորոշ է չբաժանվող կորիզին։ Դուստր կորիզներում նորից կորիզաթաղանթ է գոյանում, ձևավորվում են կորիզակները և լրիվ վերականգնվում է ինտերֆազին բնորոշ կորիզի կառուցվածքը։ Թելոֆազի ընթացքում տեղի է ունենում նաև ցիտոպլազմայի բաժանում՝ ցիտոկինեզ, որի հետևանքով բջջաթաղանթի բաժանման արդյունքում երկու դուստր բջիջներն անջատվում են միմյանցից։ Այս բջիջներն լրիվ կերպով նման են մայր բջջին։

Ինչպե՞ս է ապահովվում, որ դուստր բջիջները ստանան նույն գենետիկ նյութը միտոզի ընթացքում:

1. Կարդա՛ ,,Հայկ և Բել,, առասպելը։ 
2. Բնութագրի՛ր Հայկին։

Հայկը վայելչակազմ էր, թիկնավետ, գեղագանգուր մազերով, վառվռուն աչքերով, և հաստ բազուկներով մի հսկա է:Դ ա քաջ և երևելի հանդիսացավ հսկաների մեջ, դիմադրող այն բոլորին, որոնք ձեռք էին բարձրացնում բոլոր հսկաների ու դյուցազունների վրա տիրապետելու։
3. Համեմատի՛ր Հայկի և Բելի կերպարները՝ որպես ,,ազատության,, և ,,տիրապետության,, խորհրդանիշներ։ 

Հայկը ազատության խորհրդանիշ է, քանի որ չի ենթարկվում Բելի իշխանությանը և պաշտպանում է իր ժողովրդի անկախությունը։ Բելը հակառակն է՝ տիրապետության ու բռնակալության կերպար, ով ուժով ուզում է իշխել։ Նրանց հակադրությունը ցույց է տալիս ազատ լինելու և բռնվելուն չհամաձայնելու պայքարը։

4. Ներկայացրո՛ւ այս առասպելի նշանակությունը՝ հայ իքնության ձևավորման գործընթացում՝ քո մեկնաբանություններով։ 

Այս առասպելը կարևոր է, որովհետև ցույց է տալիս, որ հայերը միշտ ազատ ապրել են ուզել։ Հայկը չի ենթարկվում Բելին ու պաշտպանում է իր ժողովրդին, դրա համար էլ դարձել է մեր ազգային ինքնության հիմքը։ Նրա հաղթանակը սովորեցրել է, որ պետք է կանգնել ազատության ու արդարության կողմում։

5. Պատկերացրո՛ւ առասպելում նշված ճակատամարտի մասնակից ես, գրի՛ր նամակ ճակատամարտից առաջ կամ հետո՝ ներկայացնելով քո մտորումները տեղի ունեցող իրադարձությունների վերաբերյալ։ 

Նամակ ճակատամարտից առաջ

Այսօր վաղ առավոտից բոլորս կանգնած ենք լեռների մեջ՝ սպասելով Բելի զորքին։ Հայկը մեր առաջ կանգնած է խաղաղ, բայց հաստատ որոշումով։ Նրա վստահությունը ուժ է տալիս բոլորիս։ Մի վախ չեմ զգում․ ավելի շատ ուզում եմ պաշտպանել մեր տունը, մեր ընտանիքները, մեր ազատությունը։Եթե այս օրը հաղթենք, մեր երեխաները կծնվեն ազատ հողում։

1. Նա սովորաբար գնում է դպրոց ոտքով։
2. He usually goes to school on foot
3. Մենք դեռ չենք ավարտել մեր աշխատանքը։
4. We didn’t finished our work yet
5. Երբ դու զանգեցիր, ես դաս էի անում։
6. When you called me i was doing mylessons
7. Նա կգնա խորհրդակցության, եթե ժամանակ ունենա։
8. If he have time he will go to Consultation
9. Ես կուզենայի ավելի լավ խոսել անգլերեն։
10. I would like english better
11. Դու չպետք է ուշանաս դասին։
12. You’re not supposed to late to lessons
13. Նրանք կարող էին օգնել մեզ նախորդ շաբաթ։
14. They could have helped us last week.
15. Ես լսեցի, որ նա նոր աշխատանք է գտել
16. I heard that he has dound new job
17. Ես լսեցի, որ նա նոր աշխատանք է գտել։
18. Երբ նա հասավ, մենք արդեն ավարտել էինք ընթրիք։
19. When he arrived, we had already finished our dinner
20. Ես կարծում եմ, որ նա ճիշտ է
21. I think that he’s rigth
22. Նա հարցրեց, թե երբ ենք մենք գնալու
23. He asked to when we would come
24. Եթե ես լինեի քո տեղը, ես կվերանայեի այդ որոշումը։
25. Դու կարող ես օգտագործել իմ գրքերը:
26. You can use my books
27. Մեր տունը կառուցվել է 1990 թվականին
28. Our house was built in 1990
29. Նրանք չեն պատրաստվում մասնակցել մրցույթին։
30. They are not going to
31. Ես միշտ կարդում եմ նախաճաշից առաջ։
32. I always read before breakfast
33. Երբ ես զարթնում եմ, արևը արդեն բարձրացել է։
34. When i wake up the sun is already risen
35. Նա ասում էր, որ չի կարող գալ այսօր։
36. He’s saying that he cant come today
37. Մեր ուսուցիչը խորհուրդ տվեց ավելի շատ վարժություններ անել։
38. Our teacher recommended me to do more tasks

1)Լուծեք անհավասարումները․

(-oo;1)U(2;oo)

(2;4)

(-3;5)

(-oo;-8)U(7;oo)

2)Լուծեք անհավասարումները․

(2;6)

(-oo;4)U(9;oo)

(-oo;0,5)U(2;oo)

(-6;0.5)

3)Լուծեք անհավասարումները․

(-2;1)U(3;oo)

(-oo;-3)U(-1;2)

(-oo;-8)U(-1;5)U(7;oo)

(-1;1)U(4;6)

4)Լուծեք անհավասարումները․

(-1;0)U(1/4;oo)

(0;2)U(3;oo)

(-oo;0)U(4;6,5)

(0;3)U(4;oo)

5)Լուծեք անհավասարումները․

(-oo;-3)U(-1;2)U(3;oo)

(-4;-1)U(4;6)

(-oo;-2)U(1;2)U(6;oo)

(-1/5;1/5)U(5;oo)

Աշխատանք դասարանում

1. Կարդա՛ Միքայել Նալբանդյանի ,,Ազատություն,, բանաստեղծությունը։ 
2. Բացատրի՛ր բառերը՝ հաճեցավ, հողանյութ, պարգևել, նորանից, բազուկ, բերկրեցան, դավ։

Բարեհաճել, հողե, նվիրել, նորից, խնդրել, ուրախանալ,դավադրություն:

3. Ներկայացրո՛ւ և բնութագրի՛ր բանաստեղծության քնարական հերոսին։ 

Բանաստեղծության քնարական հերոսըմի մանուկ է, որը շատ է սիրում ազատությունը։ Մանկուց ուզում է ազատ լինել ու առաջին բառը ասում է «Ազատություն»։ Չնայած դժվարություններին ու վտանգներին, նա պատրաստ է պայքարել ու միշտ սիրել ազատությունը։

4. Ազատության գաղափարը 21-րդ դարում։ Արտահայտի՛ր մտքերդ։ 

21-րդ դարում ազատությունը նշանակում է մտքի, խոսքի ու ինքնարտահայտման ազատություն, ունենալ հնարավորություն ընտրություններ անել և պաշտպանված լինել աշխարհում։ Դա նաև նշանակում է լինել ինքնություն՝ առանց վախի, երբ մարդն ինքն է որոշում իր կյանքը, ոչ թե ենթարկվում ուրիշներին։

1. Ինչպե՞ս է կախված էլեկտրական դիմադրությունը հաղորդչի նյութի տեսակից, երկարությունից և լայնական հատույթի մակերեսից: Գրել այդ կախումն արտահայտող բանաձևը;

Հաղորդիչների դիմադրություներն ուղիղ համեմատական են նրանց երկարությանը և հակադարձ համեմատական լայնական հատույթների մակերևույթին:
R=P*l/S

2. Ինչի՞ց է կախված հաղորդչի տեսակարար դիմադրությունը:

Տեսակարար դիմադրությունը ցույց է տալիս, թե ինչ դիմադրությամբ է օժտված տվյալ նյութից պատրաստված միավոր երկարությամբ և միավոր լայնական հատույթի մակերեսով հաղորդիչը

3. Ի՞նչ միավորներով են արտահայտում տեսակարար դիմադրությունը:

ρ-ն նյութի տեսակարար դիմադրությունն է:

4. Ի՞նչ նպատակով են օգտագործում ռեոստատները : Ինչպե՞ս են այն պատկերում էլեկտրական շղթաների սխեմաներում:

Էլեկտրական շղթայում հոսանքի ուժը կամ լարումը կարգավորելու և սահմանափակելու էլեկտրական սարք։

5. Հաստատաուն հոսանքի ուժի ո՞ր արժեքներն են վտանգավոր և որոնք՝ խիստ վտանգավոր մարդու կյանքի համար:

100 միլիամպերից բարձր հոսանքի ուժը։

6. Բուժական ի՞նչ նպատակներով է օգտագործվում հաստատաուն էլ. հոսանքը:

Մինչև 50Վ հոսանքը կիրառելով կարող են բուժել նյարդացավ, կարող են որոշ հեգկան հիվանդություններ բուժել հոսանքով գլխնուղեղի վրա ազդելով:

7. Բուժական ի՞նչ նպատակներով է օգտագործվում հաստատուն էլեկտրական հոսանքը:

8. Նկարագրեք, թե ինչպես է լիցքավորվում ամպը: Ամպի ո՞ր շերտերն են լիցքավորվում դրականորեն և ո՞ր շերտերը` բացասականորեն:

Ամպի մեջ ջրի կաթիլները ու սառույցի մանր բյուրեղները իրար են խփվում, դրա հետևանքով էլ լիցքեր են առաջանում․ վերևի մասը դառնում է դրական, ներքևի մասը՝ բացասական։

9. Ինչու՞ է ամպամած եղանակին գետինը լիցքավորվում: Ո՞ր երևույթն է գետնի լիցքավորման պատճառը: Ի՞նչ նշանի լիցք է ձեռք բերում գետինը:

Ամպի ներքևի մասում կուտակված բացասական լիցքերը քաշում են գետնի ազատ էլեկտրոնները հեռու։

10. Նկարագրեք կայծակի առաջացման սկզբնական փուլը: Ինչպե՞ս է գոյանում կայծակի անցուղին: