Ճապոնիա
19-րդ դարի վերջից Ճապոնիան ապրեց թռիչքաձև զարգացում, որն առավելապես պայմանավորված էր Մեյձիի բարեփոխումներով։ Արդյունքում երկիրը վերածվեց արդյունաբերական, տեխնոլոգիական և ռազմական հզոր տերության։ Կատարվեցին հետևյալ կարևոր փոփոխությունները՝
•Զարգացավ մեքենաշինությունը, երկաթուղային և հեռագրային հաղորդակցությունը։
• Տեղի ունեցավ ֆինանսական համակարգի բարեփոխում, ներդրվեց ազգային արժույթը՝ իենը։
• Ստեղծվեց միասնական ազգային շուկա։
•Տոկիոն և Օսական վերածվեցին խոշոր արդյունաբերական ու մշակութային կենտրոնների։
•Կրթական համակարգը բարելավվեց՝ ներդրվելով եվրոպական մոդելներ։
•Բնակչության թիվը աճեց՝ հասնելով 72 միլիոնի։
Այս բարեփոխումների շնորհիվ Ճապոնիան արագորեն վերածվեց համաշխարհային մեծ տերության և սկսեց մրցել այնպիսի պետությունների հետ, ինչպիսիք էին ԱՄՆ-ը, Մեծ Բրիտանիան և Ռուսաստանյան կայսրությունը։
Չինաստան
Ի տարբերություն Ճապոնիայի՝ Չինաստանը 19-րդ դարի վերջին ու 20-րդ դարի սկզբին գտնվում էր անկման փուլում։ Չնայած բարեփոխումների անհրաժեշտությունը հասունացել էր, երկրի ներսում առկա էին բազմաթիվ խոչընդոտներ։
• 1898 թ.-ին Քվանսյուի կայսրը փորձեց իրականացնել 100-օրյա բարեփոխումներ, որոնք ներառում էին կրթության, գյուղատնտեսության, արդյունաբերության և բանակի արդիականացում, սակայն դրանք ձախողվեցին։
• Բարեփոխումների կարճատևությունը (ընդամենը 100 օր) թույլ չտվեց երկրին կայուն զարգանալ։
• Օտարերկրյա տերությունների միջամտությունն ու ազդեցությունը խոչընդոտում էին երկրի ինքնուրույն զարգացմանը։
• 19-րդ դարի վերջին Չինաստանը պարտվեց մի շարք պատերազմներում (օրինակ՝ 1894-1895 թթ. Ճապոնական-չինական պատերազմում) և կորցրեց իր ազդեցությունը տարածաշրջանում։
19-րդ դարի վերջի և 20-րդ դարի սկզբի զարգացումների արդյունքում Ճապոնիան վերածվեց հզոր և զարգացած արդյունաբերական պետության, մինչդեռ Չինաստանը շարունակում էր տկարանալ՝ օտար տերությունների միջամտության և ներքին անկայունության հետևանքով։ Եթե Ճապոնիան ընդամենը մի քանի տասնամյակի ընթացքում հաջողեց հասնել արևմտյան տերություններին, ապա Չինաստանը դեռ երկար ժամանակ մնաց թույլ և քաղաքականապես անկայուն երկիր։
Ճապոնիայի և Չինաստանի զարգացման արդյունքների համեմատություն (19-րդ դարի վերջ – 20-րդ դարի սկիզբ)
Դալլաքյան Մարիամ👼 