Category: Հասարակություն 8

Թրաֆիքինգ

Թրաֆիքինգը մարդկանց հավաքագրումն, տեղափոխումն, փոխանցումն, թաքցնելը կամ ստանալն է՝ շահագործման նպատակով, կիրառելով ուժ, խաբեություն, սպառնալիք կամ մարդու խոցելի վիճակից օգտվելով։

Այս խնդիրը լուրջ մտահոգություն է առաջացնում ամբողջ քաղաքակիրթ աշխարհում։ Ամեն տարի միլիոնավոր մարդիկ դառնում են շահագործման զոհ ինչպես իրենց երկրում, այնպես էլ արտասահմանում։

Գլոբալացման արդյունքում, կազմակերպված հանցավորությունը ևս ընդլայնվում է։ Երկրների միջև կապերի խորացումը, ինչպես նաև տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացումը, նպաստում են թրաֆիքինգի աճին։

Թրաֆիքինգը 21-րդ դարի ստրկության ձև է և հաճախ անվանվում է «սպիտակ ստրկություն»։ Պատմության տարբեր փուլերում, նույնիսկ զարգացած քաղաքակրթությունների պայմաններում, ստրկության դրսևորումները մշտապես գոյություն են ունեցել, ինչպես, օրինակ, սեռական շահագործումը Արևելքում։

Ցանկանու՞մ ես, որ այս տարբերակը լինի պաշտոնական ելույթի, շարադրության, թե տեղեկատվական տեքստի ձևով։

Կոռուպցիան իշխանության չարաշահումն է անձնական շահի նպատակով։ Դա կարող է արտահայտվել տարբեր ձևերով՝ օրինակ՝ կաշառք վերցնել, պաշտոնական դիրքը օգտագործել բարեկամներին կամ ծանոթներին օգնելու համար, կամ պետական ռեսուրսները անձնական նպատակներով օգտագործել։

Կոռուպցիան կարող է տեղի ունենալ տարբեր մակարդակներում` սկսած տեղական ինքնակառավարման մարմիններից մինչև ազգային կառավարություն։ Այն վնասում է ժողովրդավարությանը, թուլացնում է օրենքի գերակայությունը և խոչընդոտում է տնտեսական զարգացումը։

Առաջնորդությունը ազդեցություն գործելու կարողություն է, որն ուղղված է մարդկանց համախմբելուն և նրանց ներշնչելուն` ընդհանուր նպատակի հասնելու համար։ Ճշմարիտ առաջնորդն արդյունք է պահանջում, ոգեշնչում թիմին և պատասխանատվություն է կրում յուրաքանչյուր իրավիճակում։

Նրանք, ովքեր փոխել են պատմության ընթացքը՝ լինելով քաղաքական գործիչներ կամ հրամանատարներ, եղել են առաջնորդներ։ Սակայն առաջնորդ լինելու համար պարտադիր չէ գլուխգովան սխրանքներ գործել․ բավարար է լինել նախաձեռնող ու պատասխանատու՝ անգամ փոքր համայնքի կամ աշխատախմբի շրջանակում։

Նման առաջնորդը երբեք չի արդարանում։ Նա ձախողման դեպքում ընդունում է իր բաժինը, իսկ հաջողության դեպքում՝ շեշտում թիմի ներդրումը։ Նրա համար արժևորվում է ոչ թե երկար աշխատելը, այլ արդյունքի հասնելը։ Իսկ երբ այդ արդյունքը կա, նա չի մոռանում գնահատել ու խրախուսել թիմին։

Իշխանությունը հասարակության կառավարումն է, որն իրականացվում է օրենքներով կամ հարկադրանքի միջոցով։ Այն ձևավորվել է դեռևս հնագույն ժամանակներում, երբ առաջացան տոհմերի առաջնորդները։ Պետական կառավարման ընթացքում իշխանությունը հաճախ ուղեկցվել է պարտադրանքով, սահմանափակելով մարդու իրավունքներն ու ազատությունները։ 

Ժողովրդավար երկրներում իշխանությունն իրականացվում է օրենքների հիման վրա, ապահովելով քաղաքացիների իրավունքները, մինչդեռ պատմության ընթացքում այն հաճախ կիրառվել է բռնությամբ՝ վախ սերմանելու նպատակով։ Եթե նախկինում բռնատիրությունը տարածված էր նաև Եվրոպայում, ապա այժմ այն հիմնականում պահպանվում է որոշ երկրներում, օրինակ՝ Հյուսիսային Կորեայում։ 

Ժամանակակից հասարակությունում իշխանությունը պետք է հիմնվի ժողովրդավար սկզբունքների վրա՝ ապահովելով օրենքի գերակայությունը, այլ ոչ թե գործի բռնության միջոցով։

Հանդուրժողականությունն ու պատասխանատվությունը՝ հասարակական համակեցության հիմնասյուներ

Հասարակության մեջ երկխոսությունն արդյունավետ է, երբ այն կառուցվում է հանդուրժողականության հիման վրա։ Մարդիկ տարբեր են, բայց փոխըմբռնման հասնելու համար անհրաժեշտ է գտնել հաղորդակցման ընդհանուր ձևեր՝ խուսափելով խտրականությունից և անհանդուրժողականությունից։ 

Պատասխանատվությունը՝ անհատի և հասարակության զարգացման հիմք 

Պատասխանատու մարդը գիտակցում է իր խոսքի արժեքը, հավատարիմ է իր պարտավորություններին և հարգանքով է վերաբերվում ուրիշների իրավունքներին։ Նա հոգ է տանում շրջապատի մասին՝ պաշտպանելով բնությունը, պահպանելով հանրային տարածքները և նպաստելով հասարակական բարիքին։ 

Հանդուրժողականությունն ու պատասխանատվությունը միասին ապահովում են կայուն, զարգացող և ներդաշնակ հասարակություն։

Հավասարությունը նշանակում է, որ բոլոր մարդիկ պետք է ունենան հավասար հնարավորություններ՝ անկախ սեռից, տարիքից, առողջական վիճակից, ֆինանսական հնարավորություններից և այլ առանձնահատկություններից։ 

Սոցիալական հավասարությունը նշանակում է, որ յուրաքանչյուր անհատ, անկախ իր ֆիզիկական կամ սոցիալական վիճակից, պետք է ունենա ինքնիրացման հավասար հնարավորություն։ Սա վերաբերում է թե՛ երիտասարդներին, թե՛ տարեցներին, թե՛ հատուկ կարիքներ ունեցող անձանց։ 

Իրավական հավասարությունը ապահովում է, որ բոլորը օրենքի առջև ունենան նույն իրավունքներն ու պարտականությունները՝ առանց խտրականության։ ՀՀ Սահմանադրությունը երաշխավորում է, որ քաղաքացիները հավասար են օրենքի առջև, ինչը նշանակում է, որ բոլորն ունեն նույն իրավական պաշտպանությունը՝ անկախ իրենց առանձնահատկություններից։ 

Հավասարության գաղափարը տարածվում է նաև աշխատանքի ոլորտում, որտեղ մասնագիտական և աշխատանքային առաջընթացը պետք է հիմնված լինի կարողությունների և որակավորման վրա, այլ ոչ թե որևէ այլ հատկանիշի։ 



Հավասարությունը հասանելի է, եթե հասարակությունը ակտիվորեն ձգտում է դրան։ Դրա համար անհրաժեշտ է յուրաքանչյուր քաղաքացու մասնակցությունն ու ուշադրությունը, ինչը կօգնի ձևավորել արդար և հավասար հնարավորություններով հասարակություն։

Ի՞նչ է արդարությունը։

Արդարության հարցը հետաքրքրել է մարդկանց դեռևս անհիշելի ժամանակներից։ Հին հույն փիլիսոփաները կարծում էին, որ այն կապված է ճշմարտացիության հետ։ Այսինքն՝ արդար մարդը չի ստում, չի մոլորեցնում և իր խոսքերով արտահայտում է իրականությունը։ 

Բացի այդ, նրանք արդարությունը կապում էին ներդաշնակության հետ։ Մարդու վարքը և գործողությունները պետք է չվնասեն ուրիշներին և համահունչ լինեն հասարակության ընդհանուր կյանքի հետ։ Այս պատճառով հին հույները արդարությունը համարում էին առաքինություն։ 

Առաքինությունն իրենից ներկայացնում է մարդու դրական հատկանիշներից մեկը, որը արտացոլում է բարոյական բարձր արժեքներ։ Դրա օրինակներն են քաջությունը, ընկերասիրությունը, ազնվությունը և այլ որակներ, որոնք նպաստում են անհատի և հասարակության բարօրությանը։

Այս աշխարհում չկա մեկը, ով չհասկանա կամ չգնահատի «ազատություն» բառի իմաստը: Շատերին թվում է, թե այն բարդ ու խորը հասկացություն է, սակայն իրականում ազատությունը պարզ է, բայց յուրաքանչյուրը դա ընկալում է յուրովի։ Օրինակ՝ մեկի համար ազատությունը նշանակում է գործել առանց պարտադրանքի, մինչդեռ մյուսի համար այն նույնանում է սեփական ցանկությունների կատարման հետ։ 

Հոլանդացի փիլիսոփա Բենեդիկտ Սպինոզան ասել է. “Ազատ կարելի է կոչել միայն նրան, ով ղեկավարվում է իր գիտակցությամբ”: Սկզբում այս խոսքերը կարող են բարդ թվալ, բայց եթե դրանց խորանանք, կբացահայտենք կարևոր միտքը։  Իսկապես ազատ մարդը ոչ միայն հետևում է իր ցանկություններին, այլ գիտակցում է դրանց արդյունքը և պատասխանատվությունն այն ամենի համար, ինչ ընտրում է անել։ 

Ազատությունը ոչ թե անսահման սահմաններ չճանաչող վարք է, այլ գիտակցված ընտրությունների համակարգեր, որը թույլ է տալիս մարդուն լինել իր կյանքի տերը։