Posted in Հայոց լեզու 9, Դասեր

Գործնական քերականություն

1. Նշի՛ր դերբայական դարձվածները և կետադրիր նախադասությունները։ 

Հևիհև հետևելով Լիլիթին` Ադամը հասավ ոսկեվառ լճակին-առաջադաս։ 

Լսելով Ներսես Մեծի մահը` իշխանը մտածում էր, թե կհեշտանա իր գործը, քանի որ այլևս չկար իր քաղաքական հակառակորդը-առաջադաս։ 

Լուսաշող աչքերը խոնարհած` կանգնել էր Լիլիթը նրա առաջ-առաջադաս:

 Պահապանները, երկար նիզակները ճոճելով, անցուդարձ էին անում ավերակ բերդերի շուրջբոլորը-միջադաս:

2. Նախադասության հատվածները դասավորի՛ր քերականական և տրամաբանական ճիշտ հաջորդականությամբ։ 

կապարճներ լի նետերով

անկյուններում դրված էին նիզակներ, տեգեր

դաշույններ՝ կոթերին պայծառ գոհարներ

և ոսկեհուռ երազներով ամրացված

բոլորն էլ  գեղեցիկ քանդակներով զարդարված

թեթև վահան՝ ուղտի թափանցիկ կաշուց պատրաստված

Անկյուններում դրված էին նիզակներ, տեգեր կապարճներ լի նետերով, թեթև վահան՝ ուղտի թափանցիկ կաշուց պատրաստված և ոսկեհուռ երազներով ամրացված դաշույններ՝ կոթերին պայծառ գոհարներ բոլորն էլ  գեղեցիկ քանդակներով զարդարված

3. Նախադասություններում ուղղի՛ր բառագործածության սխալները։ 

Լույս տեսավ այդ գրքի երրորդ հրատարակչությունը։ 

Չարենցի բանաստեղծությունների ժողովածուն երրորդ անգամ էին հրպարակում։ 

Նրա հետևորդները շարունակեցին սկսված գործը։

Հայրս ութանասուն տարեկան էր դառնում։ 

Posted in Հայոց լեզու 9, Դասեր

Գործնական քերականություն

1. Առանձնացրո՛ւ ածականները։ 

Ոսկե, հիմա, ալյուրոտ, սարսափ, երազ, դողացող, ծեր, երգիչ, լուսաբաց, այսպիսի , ձմեռային, քարքարոտ, հայացք, մաքուր, դեղին։ 

2. Ո՞րն է տրված նախադասության քերականական և տրամաբանական ճիշտ շարունակությունը։ 

Բոլոր չորս շենքերը միանգամից բոցավառվեցին, 

Ա․ ինչպես կրակը կարող էր հանգցնել, 

Բ․ որովհետև այդպես հնարավոր էր, 

Գ․ ինչպես Միտչելը նախազգուշացրել էր։

3. Տրված հատվածից առանձնացրո՛ւ համեմատությունները։

Նրա աչքերը կապույտ էին, ինչպես Սևանա լիճը, թեև վաղուց չէր նայել այդ աչքերին։ 

Լուսնի պես գեղեցիկ նրա դեմքը երևում էր քողի տակից։ 

Նրա հայացքը մռայլ էր ամպամած երկնքի նման։ 

Posted in Հայոց լեզու 9, Դասեր

Լրացուցիչ աշխատանք

1.           Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը՝ գրելով է կամ ե։

Ծովեզր, լայնէկրան, պնդերես, որևիցե, Երևանեկ, հրեշ, տիեզերք, մեջք, եգիպտացորեն, ինչևէ, ողբերգակ, ինչևիցե, ամենաէժան, խուռներամ, երբևէ, աշե, եկեղեցի, եղերերգ, չէի, ցնծերգ։

2.       Լրացնել բաց թողնված տառերը՝ է կամ ե։

Միջօր էր, աներևակայելի շոգ։ Վարդգեսը, որ երկար տարիներ չէր եղել հայրենի գյուղում, նորեկի անհագուրդ հետաքրքրությամբ զբոսնում էր հարազատ վայրերում։ Վերելքներով ու վայրէջքներով  ելևէջող ճանապարհը ծանոթ էր նրան։ Ահա երեներանգ դաշտերը, ուր արածում են գոմեշների նախիրները, Սևանհեկը, որ առատ էլեկտրաէներգիա է մտակարարում շրջակա գյուղերին։

3.       Լրացնել բաց թողնված տառերը՝ գրելով օ կամ ո։

Առօրյա, թռչնաորս, ողորկ, անօրգանական, բարօրություն, անդորր, անօրինակ, անորսալի, անօգուտ, որբանոց, այսօր, պարզորոշ, օրեցօր, Ամանոր, այլօրինակ, անօրինություն, օթևան, զոր ու գիշեր, հիմնովին, սնոտի, պնդողակ, եղբորորդի։

4.       Լրացնել բաց թողնված տառերը՝ օ կամ ո։

Օդանավը թռչում էր հնօրյա երկիր՝ Հայաստանի վրայով։ Միօրինակ հռնդյունից ձանձրացած՝ դիտում ենք բացօթյա թանգարան համարվող յուրօրինակ լեռնաշխարհը։

Վաղորդյան արեգակի -առագայթները հ-ծ ամպերի միջով լուսավորել են դեղնազ-ծ արտերը, արծաթազ-ծ սառն-րակ գետակները։ Փչում է մեղմ-րոր քամի, և մեղմ-րեն օր-րվում են ցորենի հուռթի ցանքատարածությունները։

5.           Ըստ անհրաժեշտության գրեք ը։

Հյուրընկալ, դյուրընկալ, անակնկալ, առնչվել, երկնչել, պարընկեր, խոչընդոտ, ակնթարթ, դասընթաց, մթնկա, անընթեռնելի, խոյընթաց, չմբռնել, զուգընկեր, նախընտրել, սրընթաց, խաղընկեր, ձեռնտու, ըմպելիք, առընթեր, ակնդետ, դյունթեռնելի, այլընտրանք, ճեպնթաց։

6.       Ըստ անհրաժեշտության գրի՛ր ը։

Դասընկերներով անակնկալ մի որոշում կայացրինք՝ արշավ կազմակերպել դեպի Մայմեխի կատարը և ամրացնել հայոց եռագույնը։ Ակ-նթարթորեն ընդունված որոշումը բոլորիս ոգևորեց։

Վեր-նթաց ճանապարհն անցնում էր որոտ-նդոստ գետակին զուգ-նթաց։ Ծառերը մթ-նկա անտառում թվում էին գիրկ-նդխառն կերպարանքներ և ան-մբռնելի երկյուղով լցնում մեր սրտերը։ Վերելքը դժվարին էր, բայց ինքն-ստինքյան հասկանալի է, որոշեցինք հաղթահարել խոչ-նդոտները և չ-նկրկել։

7.       Լրացնել բաց թողնված  տառերը՝ ի, ե կամ յ։

Մատյան, քվեարկել, հեքիաթ, ատյան, լռելյայն, միլիոն, միմիայն, կղզյակ, միմիյանց, ակադեմիա, հրեա, կրիա, պատյան, օվկիանոս, մարմարիոն, քամելիոն, շղթայաձև, բարյացակամ։

8.       Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը տեղանուններում՝

Ասիա, Ադրիատիկ ծով, Անգլիա, Բյուզանդիա, Բյուզանդիոն, Բուլղարիա, Զապարոժե, Մեծ Բրիտանիա, Մոնղոլիա, Շոտլանդիա, Վիետնամ, Սոֆոա, Վիեննա, Վիկտորիա։

9.           Ըստ անհրաժեշտության գրել յ։

Վերարկուի, միջօրե, վարկյյան, կարկաչյուն, ճյուղ, թեյի, շուղ, Կարինեյի, Կարոյի, մրջյուն, տուժ, Միքայել, լռելայն, ջղաին, շրջագաել, Նաիրի, վաշխառույի, ժողովածույում, զգույշ, եղբոր, վաելուչ։

10.   Հետևյալ բառերից յ-ի սղմամբ կամ երկհնչյունի հնչյունափոխմամբ կազմել նոր բառեր։

Ցույց, զրույց, եղբայր, երևույթ, մշակույթ, աշխույժ, համբույր, գույն, մատյան, վայրկյան, սառույց, զեկույց, պատանյակ, շահույթ, ընկույզ, բույր, թույն, կույտ։