Category: Կենսաբխնություն 9

1. Որտե՞ղ է տեղի ունենում գլիկոլիզը․
   ա) միտոքոնդրիում
   բ) բջջանյութում
   գ) ցիտոպլազմայում 
   դ) քլորոպլաստում
2. Գլիկոլիզի ընթացքում գլյուկոզան բաժանվում է՝
   ա) երկու պիրուվաթթվի մոլեկուլի 
   բ) մեկ ածխաթթու գազի մոլեկուլի
   գ) չորս ջրածնի մոլեկուլի
   դ) մեկ ջրի մոլեկուլի
3. Գլիկոլիզի ընթացքում առաջանում է էներգիա՝
   ա) 38 ԱԹՓ
   բ) 4 ԱԹՓ, մաքուր՝ 2 ԱԹՓ 
   գ) 10 ԱԹՓ
   դ) ԱԹՓ չի առաջանում
4. Գլիկոլիզը պահանջու՞մ է թթվածնի մասնակցություն․
   ա) այո
   բ) ոչ 
5. Գլիկոլիզը էներգետիկ փոխանակության ո՞ր փուլին է պատկանում․
   ա) առաջին փուլ 
   բ) երկրորդ փուլ
   գ) երրորդ փուլ
   դ) չի պատկանում
6. Ավտոտրոֆ օրգանիզմները՝
   ա) սննդանյութերը ստանում են պատրաստի ձևով
   բ) սինթեզում են օրգանական նյութեր անօրգանականներից 
   գ) սնվում են ուրիշ օրգանիզմներով
   դ) չեն կարող էներգիա ստանալ
7. Ավտոտրոֆների օրինակ է՝
   ա) բույսեր 
   բ) կենդանիներ
   գ) մարդը
   դ) սնկեր
8. Հետերոտրոֆ օրգանիզմները՝
   ա) օրգանական նյութերը ստանում են ինքնուրույն
   բ) պատրաստի օրգանական նյութեր են օգտագործում 
   գ) չեն օգտագործում էներգիա
   դ) ապրում են միայն ջրում
9. Քեմոավտոտրոֆ օրգանիզմները էներգիա ստանում են՝
   ա) արևի ճառագայթներից
   բ) օրգանական նյութերի քայքայումից
   գ) անօրգանական նյութերի օքսիդացումից 
   դ) ֆոտոսինթեզից
10. Բոլոր կենդանիները համարվում են՝
    ա) ֆոտոավտոտրոֆներ
    բ) քեմոավտոտրոֆներ
    գ) հետերոտրոֆներ 
    դ) աբիոտիկ օրգանիզմներ

Ի՞նչ է էներգետիկ փոխանակությունը։
ա) Նյութերի օքսիդացում և էներգիայի ազատում բջջում
բ) Բջջային բաժանման գործընթացը
գ) Օրգանական նյութերի սինթեզը
դ) Ջրի և աղերի փոխանակությունը

2. Ո՞րն է բջջային էներգիայի հիմնական կրողը։
ա) Գլյուկոզ
բ) ԱԹՓ (ATP)
գ) ԴՆԹ
դ) ՌՆԹ

3. Էներգետիկ փոխանակությունը ապահովում է․
ա) Բջջի աճը
բ) Նյութերի սինթեզը
գ) Բոլոր բջջային գործընթացների էներգիան
դ) Միայն շնչառություն

Մաս 2․ Գլիկոլիզ

4. Գլիկոլիզը տեղի է ունենում՝
ա) Բջջակորիզում
բ) Միտոքոնդրիումում
գ) Ցիտոպլազմայում
դ) Քլորոպլաստում

5. Գլիկոլիզի արդյունքում 1 գլյուկոզից առաջանում է՝
ա) 2 պիրուվաթթու և 2 ԱԹՓ
բ) 1 պիրուվաթթու և 1 ԱԹՓ
գ) 2 ջուր և ածխաթթու գազ
դ) 4 ԱԹՓ և 2 ջուր

6. Ավտոտրոֆ օրգանիզմներն իրենց սնունդը ստանում են՝
ա) Պատրաստի օրգանական նյութերից
բ) Ածխաթթու գազից և անօրգանական նյութերից
գ) Այլ օրգանիզմների միջոցով
դ) Միայն կենդանական սնունդից

---

7. Հետերոտրոֆ օրգանիզմներին բնորոշ է՝
ա) Ֆոտոսինթեզ
բ) Քեմոսինթեզ
գ) Պատրաստի օրգանական նյութերի յուրացում
դ) Անօրգանական նյութերից օրգանականների ստեղծում

1. Ներկայացնել ԴՆԹ-ի կառուցվածքը

ԴՆԹ-ն երկփողանի սպիրալ է, կազմված շաքարից, ֆոսֆատից ու ազոտային հիմքերից` A, T, G, C: Պահպանում է ժառանգական ինֆորմքցիքն:

2. Ներկայացնել ՌՆԹ-ի կառուցվածքը

ՌՆԹ-ն մեկփողանի մոլեկուլ է, ունի ֆոսֆատ և հիմքեր` A, U, G, C: Մասնակցում է սպիտակուցների սինթեզին:

3. Նուկլեինաթթուների կառուցվածքը և տեսակները

Նուկլեինաթթուները, դա նուկլեոտիդներից կազմված միացություններ են։ Տեսակներն են՝ ԴՆԹ և ՌՆԹ։

4. Ինչ է տրանսկրիպցիան

Տրանսկրիպցիան այն գործընթացն է, երբ ԴՆԹ-ի հիման վրա բջջակորիզում կազմվում է ՌՆԹ։ Դա սպիտակուցների առաջացման առաջին փուլն է։

5. Ինչ է տրանսլացիան

Տրանսլացիայի ընթացքում ՌՆԹ-ի կոդը ռիբոսոմում վերածվում է սպիտակուցի․ ամինաթթուները միավորվում են ըստ ՌՆԹ-ի ինֆորմացիայի։ Գործընթացը տեղի է ունենում բջջապլազմայում և դա սպիտակուցի կազմման երկրորդ փուլն է։

1.Տրանսլյացիայի ընթացքում ինչ հերթականությամբ ընթանում է գործընթացը․

ա) Տրանսկրիպցիա → Տրանսլյացիա
բ) Տրանսլյացիա → Տրանսկրիպցիա
գ) ԴՆԹ-ի կրկնապատկում → Տրանսկրիպցիա
դ) ՌՆԹ-ի քայքայում → Տրանսլյացիա

2․Տրանսլյացիայի ավարտը տեղի է ունենում, երբ ռիբոսոմը հանդիպում է․
ա) Սկիզբ կոդոնի
բ) ԴՆԹ-ի վերջնական հատվածի
գ) Կանգառ կոդոնի
դ) Նուկլեոտիդային կապի

3․Ինչպե՞ս է կոչվում ԴՆԹ-ի այն հատվածը, որը կոդավորում է մեկ սպիտակուց։
ա) Կոդոն
բ) Գեն
գ) Քրոմոսոմ
դ) Նուկլեոտիդ

1️⃣ Ի՞նչ է գենը։
a) Բջջի էներգետիկ օրգանոիդը
b) Թաղանթային սպիտակուցի տեսակ
c) Ժառանգական տեղեկատվություն կրող ԴՆԹ-ի հատված
d) ՌՆԹ-ի քայքայման արդյունք

---

2️⃣ Որո՞նք են ԴՆԹ-ի հիմնական ֆունկցիաները բջջում։
a) Էներգիայի առաջացում և պահպանում
b) Սպիտակուցների և էնզիմների սինթեզի կառավարում
c) Բջջի կառուցվածքի ձևավորում
d) Ջրի փոխանակության կարգավորում

---

3️⃣ Նուկլեինաթթուները քանի՞ տեսակ են լինում։
a) Մեկ
b) Երկու՝ ԴՆԹ և ՌՆԹ
c) Երեք
d) Չորս

---

4️⃣ Ի՞նչ ֆունկցիա ունի ՌՆԹ-ն։
a) Պահպանում է ժառանգական ինֆորմացիան
b) Կատարում է սպիտակուցային սինթեզը՝ փոխանցելով ինֆորմացիան ԴՆԹ-ից
c) Սպիտակուց է
d) Քայքայում է ԴՆԹ-ն

---

5️⃣ Որոնք են նուկլեինաթթուների մոնոմերները։
a) Ամինաթթուներ
b) Շաքարներ
c) Նուկլեոտիդներ
d) Ֆոսֆոլիպիդներ

---

6️⃣ Նշիր տարբերությունը ԴՆԹ-ի և ՌՆԹ-ի միջև։
a) ԴՆԹ-ն միաշղթա է, ՌՆԹ-ն՝ երկշղթա
b) ԴՆԹ-ն պարունակում է դեզօքսիռիբոզա, իսկ ՌՆԹ-ն՝ ռիբոզա
c) ԴՆԹ-ն պարունակում է ուրացիլ, ՌՆԹ-ն՝ թիմին
d) Երկուսն էլ նույնն են կառուցվածքով

1 Ինչ է իրէնից ներկայացնում գենետիկական կոդը

Գենետիկական կոդը ԴՆԹ-ի կամ ՌՆԹ-ի նուկլեոտիդների երեքական հաջորդականությունն է, որը որոշում է, թե որ ամինաթթուն է միանալու սպիտակուցին։ Դա կյանքի ալֆաբետն է։

2 Ներկայացնել գենետիկական կոդի նախագիծը

3 Ներկայացնել սպիտակուցի կառուցվածքը և բնափոխումը:

Սպիտակուցները պոլիմերներն են, որոնք կազմված են ամինաթթուներից։ Ամինաթթուները միանում են պեպտիդային կապերով՝ խտացման ռեակցիայի միջոցով:

Մինչև 30 ամինաթթուն՝ պեպտիդ, ավելին՝ սպիտակուց։ Սպիտակուցները ծալվում են հատուկ եռաչափ կոնֆորմացիաների՝ ջրածնային կապերի, իոնային փոխազդեցությունների, Վան դեր Վալսի ուժերի և հիդրոֆոբ փոխազդեցությունների շնորհիվ։ Կառուցվածքը կարող է փոխվել պահպանելով կենսաբանական ֆունկցիան։

4 Ախխաջրերի, լիպիդների և ճարբերի կառուցվածքը և գործառույթը

Ածխաջրեր՝ կազմված են C, H, O տարրերից, հիմնական միավորը գլյուկոզան է: Դրանք օրգանիզմին տալիս են հիմնական էներգիան, պահեստավորվում են որպես օսլա կամ գլիկոգեն և կատարում կառուցվածքային դեր:

Լիպիդներ՝ լայն խումբ է, որը ներառում է ճարպեր, մոմեր, ֆոսֆոլիպիդներ, ստերոիդներ։ Կազմված են հիմնականում C-ից և H-ից։ Դրանք մտնում են բջջաթաղանթների կազմի մեջ, մասնակցում են հորմոնների ձևավորմանը և պաշտպանում օրգանիզմը ջերմային կորուստից։

Ճարպեր՝ լիպիդների տեսակ են, որոնք կազմված են գլիցերինից և 3 ճարպաթթվից։ Դրանք էներգիայի ամենախիտ պահեստն են, պաշտպանում են ներքին օրգանները և ապահովում ջերմամեկուսացումը:

5 Ֆլեշմոբ

Գրել եմ

6 Ներկայացնել սեպտեմբեր ամսվա աշխատանքները

Կենսաբանության

Սպիտակուցներ, ածխաջրեր և ճարպեր

1․ Որո՞նք են բջջի օրգանական հիմնական նյութերը։
ա) Ածխաջրեր, ճարպեր, սպիտակուցներ, նուկլեինաթթուներ
բ) Ածխաթթու գազ, ջուր, աղեր
գ) Կալցիում, նատրիում, մագնեզիում
դ) Ածխածին, ջրածին, թթվածին

2․ Ո՞ր գործառույթն է բնորոշ սպիտակուցներին։
ա) Էներգիայի պահեստավորում
բ) Կատալիտիկ և կառուցվածքային
գ) Իոնների հավասարակշռության պահպանում
դ) Ժառանգական ինֆորմացիայի պահպանություն

3․ Սպիտակուցի առաջնային կառուցվածքը որոշվում է․
ա) Պոլիպեպտիդային շղթայի ամինաթթուների հաջորդականությամբ
բ) Ալֆա-պարույրի և բետա-թերթիկի գոյությամբ
գ) Տարածական ամբողջական ծալքով
դ) Մի քանի պոլիպեպտիդային շղթաների միավորմամբ

4․ Սպիտակուցի երկրորդային կառուցվածքը պայմանավորված է․
ա) Ամինաթթուների հերթականությամբ
բ) Ջրածնային կապերով՝ ալֆա-պարույր և բետա-թերթիկ ձևավորմամբ
գ) Դիսուլֆիդային կամ իոնային կապերով
դ) Մի քանի շղթաների միավորմամբ

5․ Ի՞նչ է սպիտակուցի բնափոխումը (դենատուրացիան)։
ա) Սպիտակուցի ամբողջական քայքայում մինչև ամինաթթուներ
բ) Սպիտակուցի կառուցվածքի փոփոխություն՝ առանց առաջնային հաջորդականության խանգարման
գ) Սպիտակուցի ամբողջական սինթեզ
դ) Սպիտակուցի էներգետիկ քայքայում

6․ Ո՞ր նյութերն են դասվում որպես մոնոսախարիդներ։
ա) Գլյուկոզա, ֆրուկտոզա, գալակտոզա
բ) Օսլա, գլիկոգեն
գ) Ցելյուլոզ, խիտին
դ) Ճարպաթթուներ

7․ Ո՞ր ածխաջրերն են պահեստային ֆունկցիա իրականացնում կենդանական բջիջներում։
ա) Ցելյուլոզ
բ) Օսլա
գ) Գլիկոգեն
դ) Խիտին

8․ Ճարպերի հիմնական կառուցվածքային միավորը որն է։
ա) Գլյուկոզայի մոլեկուլը
բ) Գլիցերին և ճարպաթթուներ
գ) Ամինաթթուներ
դ) Նուկլեոտիդներ

9․ Որո՞նք են ճարպերի ֆունկցիաները բջջում։
ա) Տեղեկատվության պահպանում
բ) Էներգիայի պահեստավորում և ջերմամեկուսացում
գ) Կատալիզ
դ) Իոնների փոխադրում

10․ Սպիտակուցի չորրորդային կառուցվածքը բնորոշ է․
ա) Միակ շղթայից կազմված սպիտակուցներին
բ) Մի քանի պոլիպեպտիդային շղթաների միավորմամբ առաջացած սպիտակուցներին
գ) Ջրածնային կապերով պայմանավորված ծալքին
դ) Ամինաթթուների հաջորդականությանը

Ի՞նչ նյութեր են կազմում կենդանի օրգանիզմի հիմնական բաղադրությունը։
ա) միայն ջուր
բ) օրգանական և անօրգանական նյութեր
գ) միայն ճարպեր
դ) միայն պրոտեիններ

2․ Որո՞նք են օրգանական և անօրգանական նյութերի հիմնական տարբերությունները։
ա) օրգանականում միշտ կա ածխածին, անօրգանականում՝ ոչ
բ) օրգանականը լուծվում է ջրում, անօրգանականը՝ ոչ
գ) օրգանականը հիդրոֆոբ է, անօրգանականը հիդրոֆիլ
դ) օրգանականը միայն բջիջներում է, անօրգանականը՝ ոչ

3․ Նշե՛ք կենդանի օրգանիզմում հանդիպող հիմնական օրգանական նյութերը։
ա) ջուր, աղեր
բ) ճարպեր, սպիտակուցներ, ածխաջրեր, նուկլեինաթթուներ 
գ) միներալներ
դ) աղեր և հանքային նյութեր

4․ Ի՞նչ է հիդրոֆիլ նյութը։
ա) ջրի հետ կապ չունեցող նյութ
բ) ջրի հետ լավ արձագանքող և լուծվող նյութ 
գ) ճարպային նյութ
դ) միայն օրգանական նյութ

5․ Ի՞նչ է հիդրոֆոբ նյութը։
ա) ջրի հետ լավ արձագանքող նյութ
բ) ջրում վատ լուծվող կամ անհաղթելի նյութ 
գ) սպիտակուց
դ) ածխաջուր