Category: Աշխարհագրություն 9

1.Ինչպիսի՞ն է Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության թվի բնական շարժը:

Հանրապետության բնակչության բնական շարժը նվազում է, քանի որ ծնելիությունն ավելի ցածր է, քան մահացությունը։

2.Ինչպիսի՞ն են ՀՀ բնակչության բնական շարժի տարածքային տարբերությունները:

Տարբերությունը բավականին մեծ է: Երևանում ծնելիությունը համեմատաբար ավելի բարձր է, իսկ շատ մարզերում՝ հատկապես սահմանամերձ և լեռնային շրջաններում, ծնելիությունը ցածր է:

3.Ինչպե՞ս է կազմակերպված ներգաղթի դերը ՀՀ բնակչության թվաքանակի աճի մեջ:

Ներգաղթը կարևոր դեր ունի Հայաստանի Հանրապետության բնակչության թվաքանակի աճի մեջ, հատկապես այն ժամանակաշրջաններում, երբ ծնելիությունը բավարար չի լինում բնակչության բնական աճ ապահովելու համար։ Այլ երկրներից Հայաստան տեղափոխվող մարդիկ համալրում են բնակչության ընդհանուր թիվը, նպաստում աշխատուժի ավելացմանը և երկրի սոցիալ-տնտեսական զարգացմանը։ Ներգաղթը նաև օգնում է մեղմել արտագաղթի հետևանքները և պահպանել բնակչության թվաքանակի հարաբերական կայունությունը։

4.ՀՀ բնակչության թվի աճի համար մոտակա տարիներին ինչպիսի՞։ պայմաններ և նախադրյալներ են անհրաժեշտ:

ՀՀ բնակչության թվի աճի համար անհրաժեշտ է ծնելիության խթանումը՝ սոցիալական աջակցությունների, երիտասարդ ընտանիքներին տրվող արտոնությունների և բնակարանային ծրագրերի միջոցով։ Կարևոր է նաև ներգաղթի խրախուսումը և արտագաղթի նվազեցումը՝ ստեղծելով աշխատատեղեր, բարելավելով կյանքի պայմանները և ապահովելով սոցիալական կայունություն։ Բացի այդ, առողջապահության և կրթության զարգացման շնորհիվ հնարավոր է բարձրացնել կյանքի որակը, ինչը ևս նպաստում է բնակչության թվի աճին։

1.Որքա՞ն է հայերի թիվը ամբողջ աշխարհում, ինչպե՞ս է այն բաշխվում:

10 մլն:

2.Ըստ բնակչության թվաքանակի ինչպիսի՞ պետություն է ՀՀ_ն:

Այն փոքր պետություն է, որովհետև ունի փոքր բնակչություն

3.Ինչպիսի՞ տատանումներ են եղել բնակչության շարժընթացի հետ վերջին 180 տարիների ընթացքում:

Ահա ավելի գրագետ ու միևնույն ժամանակ պարզ տարբերակը․

Բնակչությունը սկզբում աճում էր, սակայն 1920-ականներին հայ–թուրքական պատերազմների հետևանքով այն զգալիորեն նվազեց։ Հետագայում ծնելիության բարձրացման և ներգաղթի շնորհիվ բնակչության թիվը նորից սկսեց աճել և վերջապես հասավ մոտ 3 միլիոնի։

4.20_րդ դարի սկզբի իրադարձություններն ինչպե՞ս ազդեց ՀՀ ներկա տարածքի բնակչության թվաքանակի փոփոխության վրա:

Նվազեց բազմաթիվ զոհերի պատճառով:

1.Ինչու՞ է ՀՀ_ում հատուկ պահպանվող տարածքներ առանձնացվել։ Ի՞նչ չափանիշներով են դրանք միմյանցից տարբերվում։

Հայաստանում հատուկ պահպանվող տարածքները ստեղծվում են՝ որպեսզի պաշտպանվեն բնության եզակի վայրերը, հազվագյուտ կենդանիներն ու բույսերը, ինչպես նաև արժեքավոր լանդշաֆտներն ու հուշարձանները։ Դրանք կանխում են բնության վնասումը և ապահովում գիտական ուսումնասիրությունների հնարավորությունը։Այս տարածքները իրարից տարբերվում են՝ պահպանության խստությամբ (արգելոցներում՝ ամենախիստ), էկոհամակարգերով (անտառ, լեռ, կիրճ և այլն), տարածքի չափով, և այն տեսակներով կամ արժեքներով, որոնք պետք է պահպանվեն։

2.Թվարկե’լ և գրե’լ ՀՀ_ում ազգային պարկերն ու արգելոցները։

Ազգային պարկեր․ Դիլիջան, Սևան, Արևիք, Թռչկան։

Արգելոցներ․ Խոսրովի անտառ, Շիկահող, Զանգեզուր, Զիկատար։

3.Բնութագրե’լ Խոսրովի և Շիկահողի արգելոցը։

Խոսրովի անտառ արգելոց

Գտնվում է Արարատում, համարվում է աշխարհի հնագույն արհեստական անտառներից։ Ունի լեռնային լանդշաֆտներ ու հարուստ կենդանական աշխարհ՝ ընձառյուծ, արջ, գայլ։ Բույսերից տարածված են կաղնի, գիհի և հազվագյուտ տեսակներ։ Ունի նաև պատմական հուշարձաններ։

Շիկահողի արգելոց

Գտնվում է Սյունիքում։ Հայտնի է խոնավ ու խիտ անտառներով և հարուստ բուսականությամբ։ Այստեղ կան ավելի քան հազար բուսատեսակներ և շատ կենդանիներ՝ արջ, վայրի խոզ, աղվես, խոշոր թռչուններ։ Պահպանում է Հայաստանի հարավային անտառային էկոհամակարգերը։

1. Ինչո՞վ է պայմանավորված ՀՀ տարածքի հաղային տիպերի բազմազանությունը։
   • 
     Կլիման, պարաները ռելիեֆ, ջրեր, մարդու գործունեություն և այլն:
     
2. Նշե’լ Հանրապետությունում ամենատարածված հողային տիպերը։
   • 
     Շագանակագույն հողեր, սևահողեր, լեռնային անտառային հողեր, մորենի հողեր։
3. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ՀՀ բուսական և կենդանական աշխարհի բազմազանությունը։
   • 
     Աշխարհագրական դիրքից, տարածքի բնապատմական զարգացման առանձնահատկություններից
4. Թվարկե’ք ՀՀ բուսականության վերընթաց գոտիները։

Անապատային և կիանապատային գոտիներ

Լեռնային չորասեր գոտի

Տափաստանյան գոտի

Անտառային գոտի

Մերձալպյան և ալպյան գոտի

1.Ի՞նչ ծագում ունեն ՀՀ տարածքի լճերը։Ինչո՞վ է դա պայմանավորված:

Հայաստանի լճերը հիմնականում ունեն տեկտոնական, հրաբխային և սառցադաշտային ծագում։Դա պայմանավորված է երկրի բարդ ռելիեֆով, լեռնային կլիմայով, հրաբխային գործունեությամբ և տեկտոնական շարժումներով։

2.Նշել Սևանա լճի ֆիզիկաաշխարհագրական բնութագիրը։

Հայաստանի ամենամեծ լիճը Սևանն է։ Ջուրը քաղցրահամ է, սնվում է 28 գետերից և ինքն իրենից սկիզբ է առնում Հրազդան գետը։ Լճի առավելագույն խորությունը 98,9 մ, մակերեսը 1416 կմ², իսկ ծովի մակերևույթից բարձրությունը 1916 մ է։

3.Նշել Սևանա լճի տնտեսաաշխարհագրական դիրքը։ Ի՞նչ խնդիրներ է այն լուծում։

Սևանա լիճը գտնվում է Հայաստանի կենտրոնական մասում և ունի մեծ տնտեսաաշխարհագրական նշանակություն։ Այն պահպանում է ջրային պաշարներ, օգտագործվում է էներգետիկայի (Հրազդանի հէկ), ձկնորսության և առողջարանային կենտրոնների համար, ինչպես նաև նպաստում է զբոսաշրջության զարգացմանը և էկոհամակարգի պահպանմանը։

4.Նշել լճեր, որոնք ունեն հրաբխային և սառցադաշտային ծագում։

Հրաբխային ծագում ունեն Աժդահակ և Արմաղանի լճերը, իսկ սառցադաշտային ծագում՝ Պարզ, Քարի և Սև լճերը:

1.Գնահատել ՀՀ ջրային հաշվեկշիռը։

Տարեկան Հայաստանի տարածքում մուտք գործող և հեռացող ջրերի ընդհանուր քանակը մոտ 18.5 մլրդ մ³ է։ Այդ ջրի գրեթե կեսը գոլորշիանում է, իսկ մնացածը վերականգնվող ջրային պաշարն է, որը ձևավորվում է գետերի, գետակների հոսքերից և լճերում կուտակվող ջրերից։

2.Որո՞նք են ՀՀ գետերի հիմնական հաշվեկշիռը։

ՀՀ գետերի հաշվեկշիռը ձևավորվում է տեղումներից, ձնհալքից և ստորգետնյա ջրերից, իսկ կորուստը՝ գոլորշիացմամբ ու արտահոսքով։

3 Ի՞նչ տարբերություն կան Կուր և Արաքսի համակարգերին պատկանող գետերի սնման պայմանների ու դրանց հոսքի ռեժիմների միջև։

Կուրի գետերի հոսքը հիմնականում սնվում է տեղումներով և ստորերկրյա ջրերով ու ավելի կայուն է, իսկ Արաքսի գետերը՝ ձնհալքով և սեզոնային տեղումներով, ուստի նրանց հոսքը ավելի տատանվող է։

1.Նշե’լ ՀՀ կլիմայագոյացնող գործոնները։

Աշխարհագրական դիրքը, բարձրությունը ծովի մակարդակից:

2.Նշել մեր տարածքում ջերմության և խոնավության տեղաբաշխման հիմնական օրինաչափությունները։

Մեր տարածքում ջերմաստիճանը նվազում է բարձրության ավելացման հետ՝ լեռներում ավելի ցուրտ է։Խոնավությունը մեծ է լեռնային և հյուսիսային շրջաններում, իսկ Արարատյան դաշտում՝ ավելի չոր է։

3.Ինչու՞ են ՀՀ ներքին գոգավորություններում ավելի քիչ տեղումներ ստանում, քան եզրանյին լեռնաշղթաները։

Ներքին գոգավորությունները շրջապատված են լեռնաշղթաներով, որոնք կանգնեցնում են խոնավ օդային հոսքերը։Այդ պատճառով գոգավորություններում տեղումներ քիչ են, իսկ լեռներում՝ շատ։

4.Քանի՞ վերընթաց գոտի գիտենք ՀՀ_ում։

8 գոտի:

1.ՀՀ_ը տարածքի մեծությամբ և բնակչության թվով ինչպիսի՞ դիրք է գրավում աշխարհի պետությունների շարքում ։

Տարածք-29743կմ2

Բնակչություն-3 մլն

Այսպիսով` Հայաստանը աշխարհի պետությունների շարքում դասվում է փոքր երկրների շարքին։

2.Թվարկե’լ և գնահատե’լ ՀՀ ՏԱԴ_ի և ՔԱԴ’ մեզ համար նպաստավոր կամ ոչ նպաստավոր հատկանիշները:

Նպաստավոր կողմեր:

Գտնվում է Եվրոպայի և Ասիայի խաչմերուկում։

Կովկասյան լեռնաշղթան բնական պաշտպանություն է։

Մոտ է միջազգային կարևոր շուկաներին։

Ոչ նպաստավոր կողմեր:

Սահմանները փակ են Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ։

Դեպի Ծով ելք չունի։ Տարածաշրջանում կան հակամարտություններ։

3 Ի՞նչ հանգամանքների դեպքում ՀՀ ՏԱԴ-ի ոչ նպաստավոր հատկանիշները կարող են դառնալ նպաստավոր։

Եթե տարածաշրջանում խաղաղությունլինի։

Եթե բացվեն փակ սահմանները։

Եթե զարգանան տրանսպորտային և տնտեսական կապերը հարևանների հետ։