Posted in Գրականություն 9, Դասեր

Մամփրե արքան

Կարդա՛ Մ․ Գալշոյանի ,,Մամփրե արքան,, ստեղծագործությունը։ 
1.Դո՛ւրս գրիր անհասկանալի բառերը, բարբառային բառերը և բացատրի՛ր։

Չկան:
2. Ինչի՞ հետ է համեմատում հայոց գրերը։ 

Հայոց զինվորների հետ:
3. Բացատրի՛ր ասացվածքը՝ Ուսումն եփած հաց է, մարդու թևի տակ դրած։ 

Այս ասացվածքը նշանակում է, որ կրթությունն ու գիտելիքը մարդու համար ամենահուսալի աջակցությունն են։ Ինչպես եփած հացը միշտ պատրաստ է ու անհրաժեշտ, այնպես էլ ունեցած գիտելիքը մարդուն օգնում է կյանքի ցանկացած պահի։


4. Ինչպե՞ս ես հասկանում այս հատվածը՝  Հայոց գրերը հայոց զինվորներն են։ Իսկ թագավորը, թագավորը Մամփրեն է, Մամփրեն է արքան, այսինքն նա, ով այդ զինվորներն ունի իր հրամանի տակ և նրանց կռիվ է տանում հանուն հայրենիքի, հանուն արդարության, հանուն ճշմարտության, հանուն գեղեցիկի։ Իսկ Մամփրե արքան կարող է հանկարծ փսլնքոտի մեկը լինել և զինվորներին հիմար հրամաններ տալ, այդ դեպքում նա արդեն արքա չէ, այլ սովորական մի փսլնքոտ և հրաման տալու իրավունք չունի, այլ ամենաշատը, ամենաշատը, պետք է հետևի, թե իսկական արքայի հրամանի տակ զինվորներն ինչպես են շարժվում, դեպի ուր են շարժվում և ինչ են անում և եթե կարող է, թող մաքրի իր փսլինքը: Այդ Մամփրե արքան կարող է հանկարծ նենգ, մի ավազակ լինել, իսկ ավազակն արդեն արքա չէ, ավազակ է ու կա, և նրա պիղծ հրամանի տակ այդ զինվորները կարող են դառնալ ասկյարներ։

Այս հատվածում գիրը ներկայացվում է որպես ուժեղ և կենդանի արժեք։ Հայոց գրերը զինվորներ են, իսկ Մամփրեն՝ նրանց արքան, այսինքն՝ նա, ով ճիշտ է ղեկավարում գրերը՝ ծառայեցնելով հայրենիքին, ճշմարտությանն ու արդարությանը։ Սակայն եթե մարդը անպատասխանատու, նենգ կամ անազնիվ է, նա չի կարող ղեկավարել գրերը։ Այդ դեպքում գրերը կորցնում են իրենց նշանակությունը և կարող են ծառայել չար նպատակների։ Հեղինակը նշում է, որ միայն արժանի մարդը կարող է իսկական “արքա” լինել։
5. Ըստ Մամփրեի՝ ինչի համար էին գրերը, ինչպես էր իրեն զգում, երբ արդեն ճանաչում և տիրապետում էր գրին։ 

Մամփրեի համար գրերը ուժ էին, ազատություն և ինքնարտահայտման միջոց։ Երբ նա սկսեց ճանաչել և տիրապետել գրին, իրեն զգում էր հպարտ, ուժեղ և ամբողջական մարդ, քանի որ կարողանում էր հասկանալ աշխարհը և իրեն զգալ իր ժողովրդի լիարժեք անդամ։
6. Ինչպե՞ս կմեկնաբանես ստեղծագործության ավարտը՝ Մամփրեի կարմիր գլխատառերով գիրը։ 


7. Մամփրեի՝ տառեր սովորելու ցանկությանն ինչպես վերաբերվեցին գյուղացիները, ինչիպիսի՞ վերաբերմունք  ունես դու։

Գյուղացիները սկզբում Մամփրեի ցանկությանը վերաբերվում էին հեգնանքով և անհավատությամբ։ Նրանց համար տարօրինակ էր, որ մեծահասակ մարդը ուզում է տառեր սովորել։ Իմ կարծիքով, Մամփրեի ցանկությունը արժանի է մեծ հարգանքի, որովհետև գիտելիք սովորելու ցանկությունը միշտ կարևոր է՝ անկախ տարիքից։
8. Ինչպիսի՞ ուսուցչուհի էր թոռնուհին։

Թոռնուհին համբերատար, բարի և նվիրված ուսուցչուհի էր։ Նա հավատում էր Մամփրեին, չէր ծաղրում նրան և սիրով օգնում էր սովորել տառերը
9. Հայոց գրերի ստեղծման մասին ի՞նչ պատմություններ գիտես, ներկայացրո՛ւ, եթե չգիտես, ուսումնասիրություն արա համացանցում։ 

Հայոց գրերը ստեղծվել են 405 թվականին։ Ստեղծողը Մեսրոպ Մաշտոցն է։ Նրան աջակցել են կաթողիկոս Սահակ Պարթևը և թագավոր Վռամշապուհը։ Գրերի ստեղծումը նպաստեց հայ ժողովրդի հոգևոր, մշակութային և ազգային ինքնության պահպանմանը։
10. Քո կարծիքով, ինչո՞ւ է կարևոր սեփական գիր, տառեր ունենալը։ 

Սեփական գիր ունենալը կարևոր է, որովհետև այն պահպանում է ժողովրդի լեզուն, պատմությունը և ինքնությունը։ Առանց գրի ազգը կարող է կորցնել իր մշակույթը և ձուլվել ուրիշներին։ Գիրը ժողովրդի հոգևոր զենքն է։

Leave a comment