Հայոց լեզու

Դերանուն
Դերանուն-անվան դեր կատարող
Խոսքում գոյական, ածական, թվական անունները չկրկնելու համար հաճախ դրանք փոխարինում են անվան դեր կատարող բառերով՝ դերանուններով:
Դերանունները լինում են ութ տեսակ


անձնական
ցուցական
փոխադարձ
հարցական
հարաբերական
որոշյալ
անորոշ
ժխտական
Անձնական դերանուններ մատնացույց են անում խոսող, խոսակից կամ մի երրորդ անձ՝ առանց դրանք անվանելու:

Առաջին դեմք ՝ ես, ինքս,     մենք ինքներս
Երկրորդ դեմք՝ դու, ինքդ ,   դուք ինքներդ
Երրորդ դեմք՝ նա, ինքը,        նրանք, իրենք
1. Ես ինքս եմ կազմել բոլոր այդ փաստաթղթերը: Ո՞րն է ընդգծված հատվածի դերը նախադասություն մեջ:

Երկու դերանվան գործածվելու դեպքում սաստկանում է ասելիքը։

2. Հայտնի է, որ Դուք հարգարժան մարդ եք: Ինչո՞ւ է Դուքը մեծատառ գրված:

Դա հարգանքի նշան է

3. Դուրս գրե՛ք անձնական դերանունները՝ նշելով դեմքն ու թիվը:
Կես ժամ անց ես տնից դուրս եկա և քայլեցի ճանապարհով:

Ես-եզակի թիվ

Երբ ես ներս մտա բակ, նա , պատշգամբում նստած, կարդում էր:

Ես-եզակի թիվ, նա-եզակի թիվ
Մենք լուռ առաջ քայլեցինք:

Մենք-առաջին դեմք հոգնակի թիվ
Նա առաջարկեց նստել:

Նա-եզակի թիվ

Ես լուռ էի, ոչինչ չունեի ասելու:

Ես-եզակի թիվ
Քիչ անց մոտեցավ նա:

Նա-եզակի թիվ
4. Լրացրո՛ւ բաց թողնված անձնական դերանունները:
Տղան կքներ մինչև առավոտ, եթե դրսից եկող աղմուկը չարթնացներ նրան:

Մարդիկ գիշերային անձրևից հետո դեռ դուրս չէին եկել իրենց տներից:

Նրանք շատ մրսկան են:

Նրանք քայլում էին խիտ թավուտում:

Քիչ հետո մենք գետափին էինք:

Անձնական դերանունների հոլովումը:

Անձնական դերանունները և այլ դերանունների մի մասն ունեն առանձնահատուկ՝ գոյականից տարբերվող հոլովում:

Ուղղական    ես   դու    նա       ինքը     մենք    դուք   նրանք    իրենք
Սեռական    իմ     քո     նրա     իր          մեր       ձեր     նրանց    իրենց
Տրական     ինձ    քեզ    նրան   իրեն   մեզ       ձեզ     նրանց     իրենց

Հայցական-ինձ    քեզ    նրան   իրեն   մեզ       ձեզ     նրանց     իրենց
Բացառական-ինձնից    քեզնից    նրանից   իրենից   մեզնից       ձեզնից     նրանցից     իրենցից
Գործիական
Ներգոյական

5. Որեշել դերանունի պաշտոնը տվյալ նախադասություններում:

Ես նախանձում եմ աղջկան:

Ես-ենթակա
Հիմա տան տղամարդը դու ես:

դու ես-ստորոգյալ

6. Նախադասություններից առանձնացնել անձնական դերանունները, գրել դեմքը, թիվը, հոլովը:
Դու միշտ սիրալիր ես:

Դու-
Իրեն ուղեկցիր քո սենյակ:

Ինձնից խորհուրդ հարցրու: