Հայոց լեզու

1. . Ընդգծված բարդ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Ալպինիզմ մարձաձևն (մարզմական) իր անունն ստացել է եվրոպական(Եվրոպայում եղող)հայտնի լեռնազանգվածից (լեռների զանգվածից): 1786 թվականին շվեյցարացի (Շվեյցարացի բնիկ) երկու ճանապարհորդներ բարձրացան նրա ամենաբարձր (ամենից բարձր) գագաթներից մեկը՝ Մոնբլանը: Այդ թվականն էլ համարվում է լեռնային (լեռներում գտնվող)  այդ սպորտի ծննդյան տարին:

Ճապոնացի (Ճապոնիայում ապրող) լեռնագնաց(լեռներ գնացող)  Նաոմ Ուեմուրը բոլոր լեռնագագաթները( լեռների գագաթները)  հաղթահարում է մենակ՝ անընկեր (առանց ընկոր):

Անգլիայում արտադրվում է սարք, որը հնարավորություն է տալիս արագ գտնելու այն դահուկորդներին (դահուկով սահողներին), զբոսաշրջիկներին ու լեռնագնացներին (լեռներով գնացողներին), որոնք լեռներում ընկել են ձյունահյուսքերի(ձյան հյուսքեր ի) մեջ կամ ինչ-որ այլ վտանգի են ենթարկվել:

2. Կարդա՛

Բառակազմական միավորները արմատներն ու ածանցներն են: Բառեր կազմվում են հնչյունափոխված և անհնչյունափոխ արմատներից:

Բառակապակցություններից առաջացած բարդ բառերը (օրինակ՝ տանտեր, հորեղբայր, այրուձի) բառային մի շեշտ և մեկ իմաստ ունեն, նրանց բաղադրիչների մեջ այլ բառ չի կարող մտնել: Նրանք հենց դրանով են տարբերվում հիմք դարձած բառակապակցություններից, որոնց մեջ մտնող բառերն առանձին բառային շեշտեր ունեն, պահպանում են իրենց բառային իմաստները:


Խոսքում բաղադրյալ բառերը կարող են փոխարինվել հոմանիշ բառակապակցություններով և հակառակը: Դա հարստացնում ու ոճավորում է խոսքը:

Բառի դերը

Բառերի ուղիղ և փոխաբերական տարբեր իմաստների, նրանց ձևաիմաստային խմբերի (հոմանիշներ, հականիշներ, նույնանուններ) գործածությունը գեղեցկացնում ու հարստացնում է խոսքը: Քանի որ խոսքի ոճավորումը կատարվում է բառերով, խոսքում շատ կարևոր է բառընտրությունը (բառի ընտրությունը):

Բարդ բառեր


Բառակապակցություններից առաջացած բարդ բառերը (օրինակ` տանտեր, հորեղբայր, այրուձի) բառային մի շեշտ և մեկ իմաստ ունեն: Նրանք տարբերվում են հիմք դարձած բառակապակցություններից, որոնց մեջ մտնող բառերն առանձին շեշտ ունեն, պահպանում են իրենց բառային իմաստները:

3.Տրված կապերով կազմի՛ր նախադասություններ: Ո՞ր հարցին են պատասխանում դրանց հետ գործածվող գոյականները:

Պես, հետ, առանց, վրա, համար:

Արմենի պես դասից չփաղչել, Անիի հետ դաս գրել, առանց շաքարավազի թեյ, գրքի վրա դրված է շիշ, մայրիկի համար եփել եմ ճաշ

4. Պարզի՛ր, թե ընդգծված շաղկապներով նախադասության ո՞ր մասերն են կապվում:

Ուզո՞ւմ եք տեսնել, թե մարդկանց ստեղծած սարքավորումներն ու մեքենաներն ինչպե՛ս են փոխվելու: Նստենք ժամանակի մեր մեքենան, երկու կամ  երեք դար առաջ գնանք: Ահա մեր առջև գեղեցիկ ու լայն մի փողոց է: Փողոցի կողքի թմբերը ծածկված են գույնզգույն ծաղիկներով կամ գորգով: Երկնքում պայծառ ու լուսավոր մի ամպ է թրթռում: Պարզում ենք, որ  դա արհեստկան արև է: Մարդիկ դրանով կարգավորում են Երկրի կլիման, որպեսզի իրենց կյանքը կախված չլինի բնության քմահաճությունից: